مراقبت خانگی و تغذیه مناسب برای گربه‌های مبتلا به بیماری کلیوی و سنگ‌های ادراری

بیماری‌های کلیوی و سنگ‌های ادراری در گربه‌ها، از جمله مشکلات شایع و گاهی خطرناک هستند که می‌توانند زندگی روزمره و کیفیت زندگی این حیوانات دوست‌داشتنی را تحت تأثیر قرار دهند. تشخیص زودهنگام، مراقبت خانگی صحیح و انتخاب رژیم غذایی مناسب می‌توانند به کنترل علائم بیماری، کاهش درد و افزایش طول عمر گربه شما کمک کنند.

در این مقاله، به بررسی بهترین غذاها برای گربه‌های مبتلا به مشکلات کلیوی و سنگ‌های ادراری، نکات مراقبتی در خانه، و علائمی که باید جدی گرفته شوند خواهیم پرداخت.

بیماری‌های کلیوی در گربه‌ها چیست؟

بیماری مزمن کلیه (CKD) یکی از شایع‌ترین بیماری‌ها در گربه‌های مسن است. در این بیماری، کلیه‌ها به تدریج توانایی خود را در دفع مواد زائد از بدن از دست می‌دهند. اگر درمان و مدیریت به‌موقع انجام نشود، می‌تواند منجر به مسمومیت بدن، کاهش اشتها، بی‌حالی، و کاهش وزن شود.

از سوی دیگر، سنگ‌های ادراری یا کریستال‌های ادراری می‌توانند در مثانه یا مجرای ادرار تشکیل شوند و باعث درد، خون در ادرار و حتی انسداد ادراری شوند. این وضعیت نیازمند درمان فوری است و در صورت عدم درمان، می‌تواند خطرناک و کشنده باشد.

علائم هشداردهنده بیماری کلیوی و سنگ‌های ادراری در گربه‌ها

برخی از علائم رایج این بیماری‌ها عبارتند از:

• افزایش یا کاهش اشتها
• کاهش وزن تدریجی
• تشنگی بیش‌ از حد
• ادرار زیاد یا خیلی کم
• بوی بد دهان (معمولاً شبیه به بوی آمونیاک)
• استفراغ‌های مکرر
• بی‌حالی و خواب‌آلودگی
• سختی یا درد هنگام ادرار کردن
• خون در ادرار یا لیس زدن بیش از حد ناحیه تناسلی

اگر هر یک از این علائم را در گربه خود مشاهده کردید، مراجعه فوری به دامپزشک ضروری است.

رژیم غذایی مناسب برای گربه‌های مبتلا به بیماری کلیوی

تغذیه یکی از کلیدی‌ترین عوامل در مدیریت بیماری‌های کلیوی است. رژیم غذایی گربه باید تحت نظر دامپزشک تغییر داده شود، اما نکات کلی زیر می‌تواند راهنمای خوبی باشد:

۱. کاهش میزان پروتئین

برخلاف باور عمومی، در بیماری کلیوی کاهش پروتئین در رژیم غذایی به کاهش فشار روی کلیه‌ها کمک می‌کند. البته حذف کامل پروتئین مضر است؛ بنابراین باید از پروتئین‌های باکیفیت و قابل‌هضم استفاده شود.

۲. کاهش فسفر

فسفر زیاد می‌تواند به بدتر شدن عملکرد کلیه منجر شود. غذاهای تجاری مخصوص بیماری کلیوی معمولاً دارای فسفر پایین هستند.

۳. چربی کافی برای تأمین انرژی

چربی باکیفیت می‌تواند منبع انرژی خوبی برای گربه‌های بیمار باشد. استفاده از اسیدهای چرب امگا ۳ (مانند روغن ماهی) می‌تواند التهاب کلیه را کاهش دهد.

۴. آب‌رسانی کافی

گربه‌های مبتلا به مشکلات کلیوی معمولاً آب بیشتری نیاز دارند. تشویق به نوشیدن آب بیشتر یا استفاده از غذاهای مرطوب می‌تواند مؤثر باشد.

رژیم غذایی مناسب برای گربه‌های دارای سنگ ادراری

نوع سنگ (استروویت، اگزالات کلسیم، و…) باید توسط دامپزشک مشخص شود، زیرا رژیم غذایی بر اساس نوع سنگ متفاوت است. با این حال، نکات زیر معمولاً توصیه می‌شود:

۱. استفاده از غذاهای درمانی (Prescription Diet)

غذاهای مخصوص مانند Hill’s c/d یا Royal Canin Urinary SO برای حل سنگ‌ها و جلوگیری از تشکیل مجدد آنها طراحی شده‌اند.

۲. کاهش منیزیم و فسفر

این مواد معدنی می‌توانند باعث تشکیل سنگ‌های ادراری شوند، بنابراین محدود کردن آن‌ها در رژیم غذایی مهم است.

۳. اسیدی کردن ادرار

برخی غذاهای مخصوص به تنظیم pH ادرار کمک می‌کنند تا از تشکیل مجدد کریستال‌ها جلوگیری شود.

۴. افزایش مصرف آب

استفاده از آب‌فشان، فواره‌های مخصوص گربه، یا غذاهای کنسروی مرطوب توصیه می‌شود تا حجم ادرار بالا رود و سنگ‌ها کمتر تشکیل شوند.

توصیه‌های مراقبت خانگی برای گربه‌های کلیوی یا دارای سنگ ادراری

علاوه بر رژیم غذایی مناسب، مراقبت‌های روزمره نیز در مدیریت این بیماری‌ها نقش بسیار مهمی دارند:

• همیشه آب تازه و تمیز در دسترس گربه باشد.
• ظرف غذای گربه را تمیز نگه دارید تا از کاهش اشتها جلوگیری شود.
• از دادن غذاهای انسانی یا تنقلات پرنمک پرهیز کنید.
• محیط آرام و بدون استرس برای گربه فراهم کنید تا میل به غذا و آرامش روانی افزایش یابد.
• از سرنگ برای تغذیه استفاده کنید اگر گربه میلی به غذا ندارد (با مشورت دامپزشک).
• آزمایش‌های منظم خون و ادرار انجام دهید تا روند بیماری تحت کنترل بماند.

غذاهای پیشنهادی (تحت نظر دامپزشک)

⚠️ نکته مهم: هیچ‌گاه بدون مشورت دامپزشک، رژیم غذایی گربه خود را تغییر ندهید. ترکیب نادرست مواد غذایی می‌تواند آسیب جدی به کلیه یا مثانه وارد کند.

سخن پایانی

گربه‌هایی که به بیماری کلیوی یا سنگ‌های ادراری مبتلا هستند، نیاز به مراقبت ویژه، رژیم غذایی دقیق و توجه دائمی دارند. خوشبختانه با تشخیص زودهنگام و مدیریت صحیح، بسیاری از این گربه‌ها می‌توانند زندگی طولانی و نسبتاً سالمی داشته باشند.

اگر شما هم گربه‌ای با این شرایط دارید، با رعایت نکات بالا، می‌توانید سهم مهمی در بهبود کیفیت زندگی او ایفا کنید. مشورت منظم با دامپزشک، توجه به تغذیه و عشق بی‌پایان شما، مهم‌ترین دارو برای این حیوانات دوست‌داشتنی است.