بلاگ
بیماری کرم قلب در گربه‌ها: علائم، درمان و پیشگیری
آبان
بیماری کرم قلب در گربه‌ها: علائم، درمان و پیشگیری
ترجمه: مریم جوادی‌الطهرانی
گردآوری: دکتر لورن جونز (VMD)
بازبینی: دکتر باری موریسون (DVM)
بیماری کرم قلب در گربه‌ها چیست؟
بیماری کرم قلب توسط انگلی به نام دایروفیلاریا ایمیتیس (Dirofilaria immitis) ایجاد می‌شود که از طریق نیش پشه‌ها منتقل می‌گردد.
از آنجایی که گربه‌ها میزبان مناسبی برای این انگل نیستند، احتمال ابتلای آن‌ها نسبت به سگ‌ها بسیار کمتر است (حدود ۵ تا ۲۰ درصد). با این حال، همین مقدار اندک هم می‌تواند برای گربه خطرناک باشد.
در حدود ۲۵ درصد از کرم‌ها در بدن گربه‌ها به بلوغ می‌رسند. تعداد کرم‌ها در بدن گربه معمولاً بین یک تا چهار عدد است، در حالی‌که در سگ‌ها ممکن است صدها عدد باشند. درصد کمی از این کرم‌ها به مرحله عفونی میکروفیلاریا می‌رسند.
در بسیاری از گربه‌ها، کرم‌ها قادر نیستند در شریان‌های ریوی ساکن شوند و ممکن است به سایر نقاط بدن مانند رگ‌های خونی، حفره‌های بدن یا حتی سیستم عصبی مرکزی مهاجرت کنند.
چرخه زندگی کرم قلب
چرخه زندگی این انگل پیچیده است و شامل مراحل مختلف لاروی (L1 تا L5) می‌شود.
در ابتدا، پشه با نیش زدن یک سگ مبتلا، میکروفیلاریا را وارد بدن خود می‌کند. سپس در مدت ۱۰ تا ۱۵ روز این لاروها به سه مرحله مختلف رشد می‌رسند (L1، L2 و L3).
زمانی که پشه‌ی آلوده گربه را نیش می‌زند، لارو L3 از طریق بزاق پشه به بدن گربه منتقل می‌شود. این لاروها چند روز در بافت‌های بدن باقی می‌مانند و پس از پوست‌اندازی به L4 تبدیل می‌شوند. مرحله L4 حدود ۲ ماه در بافت‌ها می‌ماند و سپس به L5 تبدیل می‌شود.
لاروهای L5 وارد جریان خون شده و در شریان‌های ریوی قرار می‌گیرند — رگ‌هایی که خون کم‌اکسیژن را از قلب به ریه می‌برند. آن‌ها طی ۴ تا ۶ ماه به کرم‌های بالغ تبدیل می‌شوند و گاهی می‌توانند میکروفیلاریا تولید کنند تا چرخه‌ی زندگی دوباره تکرار شود.
مراحل بیماری کرم قلب در گربه‌ها
مرحله ۱
زمانی اتفاق می‌افتد که برخی از کرم‌های بالغ در شریان‌های ریوی می‌میرند. این امر باعث یک واکنش التهابی حاد می‌شود که اغلب با آسم یا بیماری‌های تنفسی اشتباه گرفته می‌شود. دامپزشکان به این فرایند التهابی، بیماری تنفسی مرتبط با کرم قلب (HARD) می‌گویند.
مرحله ۲
در این مرحله، مرگ کرم‌های بالغ باعث واکنش شدید آنافیلاکتیک می‌شود که می‌تواند کشنده باشد. از آنجا که رگ‌های خونی گربه باریک‌اند، کرم‌های مرده ممکن است باعث آمبولی و التهاب شدید ریوی شوند. گربه‌هایی که از این مرحله جان سالم به در می‌برند معمولاً دچار آسیب دائمی ریه می‌شوند.
علائم بیماری کرم قلب در گربه‌ها
- بی‌حالی و کاهش انرژی
- سرفه
- کاهش اشتها یا وزن
- استفراغ
- نفس‌نفس زدن یا مشکل در تنفس
- عدم تحمل فعالیت
- اختلال در راه رفتن یا تشنج
- صدای غیرطبیعی قلب (سوفل)
- مرگ ناگهانی
علت بیماری کرم قلب
عامل این بیماری انگل Dirofilaria immitis است که توسط پشه‌ها منتقل می‌شود. گربه‌های بیرون از خانه بیشتر در معرض خطر هستند، اما گربه‌های خانگی نیز در صورت ورود پشه به داخل خانه می‌توانند مبتلا شوند.
تشخیص بیماری کرم قلب در گربه‌ها
تشخیص این بیماری دشوار است، زیرا معمولاً میکروفیلاریا در خون گربه‌ها وجود ندارد. دامپزشکان از چند روش برای تشخیص استفاده می‌کنند:
- آزمایش آنتی‌ژن و آنتی‌بادی خون
- رادیوگرافی (اشعه ایکس) برای بررسی تغییرات در شریان‌های ریوی
- اکوکاردیوگرام (سونوگرافی قلب) برای مشاهده کرم‌های زنده در قلب یا شریان‌ها
- آزمایش میکروفیلاریا (اغلب منفی کاذب)
درمان بیماری کرم قلب در گربه‌ها
درمان کرم قلب در گربه‌ها بسیار دشوارتر از سگ‌ها است. داروی Immiticide که برای از بین بردن کرم‌های بالغ در سگ‌ها استفاده می‌شود، در گربه‌ها ممکن است باعث شوک شدید و مرگ شود.
به همین دلیل، انجمن کرم قلب آمریکا درمان‌هایی که باعث مرگ کرم‌های بالغ می‌شوند را در گربه‌ها توصیه نمی‌کند.
در بیشتر موارد، اگر گربه علائم شدیدی ندارد، دامپزشک حیوان را تحت نظارت قرار می‌دهد تا سیستم ایمنی بدن به‌مرور عفونت را کنترل کند.
درمان‌های حمایتی
- ایورمکتین (Ivermectin): در درمان‌های بلندمدت ممکن است تعداد کرم‌ها را کاهش دهد.
- پردنیزولون (Prednisolone): برای کاهش التهاب ریوی و بهبود علائم تنفسی.
- داکسی‌سایکلین (Doxycycline): آنتی‌بیوتیکی برای از بین بردن باکتری‌های هم‌زیست درون بدن کرم‌ها.
در برخی موارد خاص، جراحی برای خارج کردن کرم‌ها از قلب انجام می‌شود، اما این روش بسیار خطرناک است و فقط در شرایط اضطراری توصیه می‌شود.
پیشگیری از بیماری کرم قلب
کرم قلب بیماری‌ای جدی اما قابل پیشگیری است. داروهای پیشگیرانه‌ای وجود دارند که علاوه بر جلوگیری از ابتلا به کرم قلب، به پیشگیری از کرم‌های روده‌ای، کک‌ها و کنه‌ها نیز کمک می‌کنند.
پیشگیری باید از ۸ هفتگی شروع شده و تا پایان عمر ادامه یابد. حتی گربه‌های خانگی نیز باید داروهای پیشگیرانه مصرف کنند، چون پشه‌ها می‌توانند به راحتی وارد خانه شوند.
سوالات متداول
گربه مبتلا به کرم قلب چقدر عمر می‌کند؟
میانگین طول عمر پس از تشخیص حدود ۴ سال است.
علائم اولیه چیست؟
بی‌حالی، سرفه و استفراغ از نخستین علائم هستند.
آیا این بیماری مسری است؟
خیر، این بیماری تنها از طریق نیش پشه منتقل می‌شود.
منابع
- Atkins CE. Updates on Feline Heartworm Disease, Western Veterinary Conference, 2010.
- González-Miguel J, Morchón R, et al. Mol Biochem Parasitol. 2010; 174:78–82.
- Atkins C. Textbook of Veterinary Internal Medicine, 7th ed. Elsevier: 2010; 1353–80.
منبع: PetMD
Translated by Maryam Javadial Tehrani